In dit artikel wil ik de verschillende Pterophyllum soorten in kaart brengen en de verspreiding laten zien per soort.
Maar eerst even wat informatie over de Rio Negro zelf. De Rio Negro is de grootste zwartwater zijtak van de Amazone rivier, welke zelf witwater is.
Pterophyllum leopoldi
De Rio Negro omvat ongeveer 4 graden van breedte en 10 graden van lengte. De grote rivier stroomt binnen 3 graden, hetzij noord of zuid, van de evenaar maar meteorologisch, omvat het zowel equatoriale als tropische klimaatpatronen die zwaar speelt in de aquatische ecologie van de regio. De lengte van de Rio Negro, vanaf de monding tot aan de noordwestelijke bovenloop in Colombia, is minstens 1,700km. Het stroomgebied van de Rio Negro is verbonden met riviersystemen in het noorden, westen, oosten en noordoosten. De meeste bekendste verbinding, de Rio Casiquiare, verbindt de bovenloop van de Rio Negro met het Rio Orinoco systeem. De Rio Casiquiare is bekend geworden door de verslagen van Alexander von Humboldt (1852), die tijdens zijn reizen en onderzoeken om het concept van stromen vast te leggen van rivieren, bekeken op een kaart, die de wetten van zwaartekracht en stroming in twee richtingen lijkt te trotseren. Humboldt’s onderzoeken toonden aan dat het Casiquiare gebied geen hoofdwater/moeras was van de twee grotere riviersystemen – de Rio Negro en Orinoco - maar eerder een relatief snel bewegend waterlichaam dat zich kwalificeerde als een Rio (Rivier), zoals nu vaak op kaarten word beschreven. Het Casiquiare kanaal, of Rio Casiquiare biedt geen technische problemen om het bestaan ervan te verklaren. Geografisch is de Rio Casiquiare een zijrivier van de Orinoco, maar een vloeiend gezien een zijrivier van de Rio Negro. De Rio Casiaquiare vloeit dan ook naar de Rio Negro toe, in plaats van noordwaarts naar de Rio Orinoco. Dit komt door de hoogteverschillen in het gebied die dit verzorgen.
De Rio Negro kent veel zijtakken, waarvan onderstaand een aantal bekende zijtakken:
• Rio Casiquaire
• Rio Vaupes
• Rio Branco
• Rio Inçana
• Rio Unini
Pterophyllum scalare "Santa Isabel"
De Habitats verschillen in de Rio Negro en kan men in principe onderverdelen in de volgende soorten habitats.
1. Inundation forest, oftewel ondergelopen/overstroomde bebossing. Dit zijn seizoensgebonden gebieden dieseizoensgebonden onderwater staan. Deze regio's kan men meestal in de beneden- en middenloop van de Rio Negro vinden. In dit deel kan men veel “eilanden” vinden die bebost zijn en ondergelopen zijn. Deze onderwater gelopen boseilanden noemt men ook wel overstromingsbossen (Floodplain forest).
2. Geïsoleerde eilandmeren (Isolated island lakes). Deze waterlichamen komen voor in bijna alle delen waar “eilanden” zijn. Dit gebied is vaak maar een bepaald deel in het seizoen geïsoleerd van de hoofdrivier, vaak 5 tot 8 maanden per jaar. Tijdens dit gebeuren kan het zijn dat bepaalde vissoorten zich juist wenden tot de waterlichamen of gevangen blijven in deze waterlichamen.
3. Bosrijke kustgebieden (Woody shore areas), dit word gezien als ondergelopen bossen, ook beboste eilanden tijdens laagwater periode.
4. Stranden (beaches). De meeste stranden van de Rio Negro zijn zanderig, al zijn sommige meer kleiachtig. In de midden- en bovenloop van de Rio Negro, kan men aan de linkerdeel van de zijrivieren bij de samenvloeiingen met helderwater stroompjes ook kiezelstranden vinden.
5. Confluence swamps (Samenvloeiing moerrassen). Grote moerassen zijn kenmerkend voor de gebieden nabij de samenvloeiing van de middelste zijrivieren van de Rio Negro met de hoofdstam. Deze moerassen hebben een complex systeem aan in elkaar grijpend waterstromen die gescheiden worden door kleine eilanden, welke vaak vol staan met palmbomen.
6. Floating meadows (Drijvende vegetatieweiden), dit type habitat is alleen aanwezig bij de benedenloop van de Rio Negro en vaak het meest aanwezig aangrenzend met ondergelopen bosgebieden.
7. Rotsachtige poeltjes, poeltjes/waterlichamen met voornamelijk een substraat bestaande uit rotsachtige formaties, zijn alleen aanwezig in de bovenloop van de Rio Negro gebied, vooral in het gebied rondom de Rio Daraá.
Goed terugkomende op de verschillende soorten Pterophyllum soorten in de Rio Negro. We weten dat in de Rio Negro er drie verschillende soorten binnen het geslacht Pterophyllum voorkomen. In de bovenloop de Pterophyllum altum dit is vanaf de Rio Casiquiare en Sao gabriel da Cachoeira. In de deel tussen de bovenloop en de middenloop de Pterophyllum scalare en Pterophyllum leopoldi. In de benedenloop ook de scalare en in de Rio Jau, de leopoldi.
Na aanleiding van verschillende expedities en onderzoeken weten we dat de Pterophyllum altum in de Rio Negro alleen te vinden is de uiterste bovenloop van de Rio Negro. De Rio Casiquiare is hiervan het grootst belang. De Rio Casiquiare is de verbinding tussen het Rio Orinoco gebied en het Rio Negro gebied.
In het deel tussen Sao Gabriel da Cachoeira en Santa Isabel do Rio Negro is weer de plek waar we de bekende Pterophyllum scalare “Santa Isabel” tegen komen. Binnen dit gebied kan men verschillen zien in de soort, welke ontstaat door invloeden per gebied. In de Rio Marauiá weten we zelfs dankzij documentatie van Stuart C. Willis en Project Piaba dat hier de Pterophyllum scalare “Santa Isabel” de Pterophyllum leopoldi sympatrisch met elkaar leven. Dankzij documentatie van Mike Tuccinardi weten we dat in het Rio Jaú, een witwater zijtak aan de linkerkant van de Rio Negro in de benedenloop net boven Manaus, ook de Pterophyllum leopoldi voorkomt. Dankzij meerdere documentaties weten we inmiddels dat in de Rio Negro momenteel zeker drie ondersoorten van de Pterophyllum leopoldi te vinden zijn. De meest bekendste die wij vaak kennen van de hobby komt vaak voor in de Rio Demini, een zijtak aan de rechterdeel van de Rio Negro, net boven Barcelos. Nabij Manaus, de hoofdstad van de staat Amazonas in Brazilië, weten we dat er de Pterophyllum scalare veelvoudig voorkomt en weer andere karakteristieken heeft dan de scalares die wie in de middenloop van de Rio Negro zien.
