Alle vissoorten communiceren onderling, dit kan per soort verschillend zijn. De communicatie gebeurd op verschillende manieren. Hieronder wil ik uitlichten wat de verschillende communicatie manieren zijn die je kunt zien bij onder andere Pterophyllum soorten. Maar groot en deels geldt dit ook voor andere cichlide soorten.
Een methode van communiceren bij Pterophyllum is denk ik bij iedereen wel bekent, namelijk gebruik maken van de dwarsbanden. De Pterophyllum scalare en altum hebben 7 dwarsbanden en de leopoldi 8. In een normale rustige gemoedstoestand , zul je niet alle dwarsbanden zien. Meestal laten ze maar 4 dwarsbanden zien, de 1e, 3e, 5e en 7e dwarsband bij de scalare en altum en bij de leopoldi vaak maar 3 dwarsbanden, de 4e, 6e en 8ste dwarsband en vaak is bij de 5e dwarsband een ronde donkere vlek te zien. Bij stress of als er een jager in de buurt is, zullen ze vaak alle dwarsbanden laten zien. Tijdens de broederiode zul je zien dat ze vaak een ronde donkere vlek laten zien op de kieuwdeksel. In bepaalde situaties kunnen de Pterophyllum ook hun dwarsbanden bijna vrijwel weglaten. Bij de leopoldi heb ik dit kunnen waarnemen. In plaats van dat de dwarsbanden duidelijk aanwezig zijn, zijn ze vrijwel licht van kleur en is alleen de rond vlek op de 5e dwarsband zichtbaar.
De functie van de dwarsbanden helpt ze ook om in het wild, minder op te vallen tussen de takken in het water waar ze tussen zwemmen. Eigenlijk een soort van camouflage.
Naast het gebruiken van de dwarsbanden, zul je zien dat voor de visuele communicatie ze onder andere gebruik maken van de stand van de vinnen. Bij territoriale gemoedstoestand , zien we dat ze de borstvinnen erg wijd zetten en daarnaast ook vaak het pigment in de ogen intenser zijn van kleur. Dit alles om ze veel mogelijk indruk te maken op de andere exemplaar. Ook zullen ze de rug en aarsvin zo groot mogelijk maken om zo zich groot te maken.
De vlek op de kieuwdeksel is ook iets wat per gemoedstoestand enorm kan veranderen in intensiteit. Als we kijken naar de leopoldi, dan kan de vlek, die normaal licht groen van kleur is, tijdens het broedseizoen veranderen naar donker donker groen. Maar ook bij de scalare en de altum kan men dit zien en zal het per gemoedstoestand anders zijn.
Zwarte vlek op de kieuwdeksel van de scalare.
Naast de visuele communicatie, is er zoals bij andere vissoorten, ook de chemische communicatie. Dit houdt in dat de vissoort een chemisch stofje afgeeft wat de andere exemplaar weer opvangt en hierdoor weet in welke gemoedstoestand de soort is. Bijvoorbeeld wanneer de soort aangeeft wanneer het klaar is om te paren/afzetten.
Iets wat men ook ziet bij cichliden, is de manier van trillen tijdens het pronken en paargedrag. Niet alleen zie je de lichaam korstondig en snel trillen, maar geven ze hiermee ook een akoestische signaal af. Dit gebeurt door de soniche spieren van de galblaas. Bij Pterophyllum kunnen we bijvoorbeeld zien dat tijdens het periode dat ze willen afzetten, de lichaam of soms alleen het kopgedeelte laten trillen. Dit kan eruit zien als kortstondige schokkende beweging van de kop. Vaak zie je dit net wanneer ze een blad gaan poetsen voor het afzetten van de eitjes.
Kortom, bekijk je maanvissen eens goed en let er dan eens op welke manieren/bewegingen je opvalt en in welke gemoedstoestand ze dan zitten. Dit helpt om snel te oordelen in welke situatie je vissen in dat moment zitten.